Leiderschap in de oriëntatiefase

22-09-2022

De leeftijd van een werknemer en de loopbaanfase kunnen houvast geven om effectief te kunnen leidinggeven, maar dat zegt niet alles. De levensfase is net zo belangrijk. Neem bijvoorbeeld de eerste levensfase binnen de loopbaan: de oriëntatiefase. In deze fase zitten vooral jonge, vaak ambitieuze werknemers die de wereld aan hun voeten hebben liggen. Leidinggeven aan deze groep kan een uitdaging zijn.

Leeftijd zegt niet alles

Het standaardverloop van het leven – leren (naar school gaan), werken, een gezin stichten en met pensioen – bestaat niet meer. Op elk moment in iemands leven, dus ongeacht de leeftijd, kan zich een bepalende gebeurtenis voordoen waardoor die persoon anders in het leven komt te staan. De leeftijd zegt dus niet zoveel over de manier waarop iemand in het leven staat en waar de behoeften liggen. Daarom is het belangrijk om ook te letten op de levensfase waarin iemand zich bevindt.

Uitdagingen in de oriëntatiefase

Bij het leidinggeven aan werknemers die in de oriëntatiefase zitten, is het goed aan om de volgende aandachtspunten in het achterhoofd te houden:

• Geef de werknemer de ruimte om te ontdekken, te proberen en te onderzoeken. Zorg dat fouten maken kan en mag, zolang de oorzaken van de fouten daarna maar weggenomen worden en de werknemer ervan heeft kunnen leren.
• Geef (autoritair) instructie aan de werknemer. De werknemers in deze fase moeten het hoe en wat van het werk nog leren. Daarvoor is een instructie de meest effectieve manier. Ook al vindt de werknemer zelf misschien van niet, dit is en blijft nodig.
• Geef de werknemer verschillende taken en rollen. Laat hem ontdekken wat hij kan, leuk vindt en waar hij naartoe wil groeien. Het duurt op die manier (gevoelsmatig) misschien langer voordat de werknemer echt vakbekwaam is, maar zo bindt de werkgever de werknemer wel langer aan de organisatie. Daardoor profiteert de werkgever ook veel langer van zijn investeringen in de werknemer.
• Accepteer dat een werknemer in de oriëntatiefase van alles tegelijk doet. De werkgever kan dit in zijn voordeel gebruiken door de werknemer op meerdere plekken een bijdrage te laten leveren. Laat de werknemer meedenken over technologische hulpmiddelen en de mogelijkheden om alle online mogelijkheden optimaal te benutten. Dit kan nuttige informatie opleveren voor de oudere werknemers die minder bekend zijn met de digitale mogelijkheden.
• Vertrouw de werknemers. Zij hoeven zelf niet altijd fysiek aanwezig te zijn om het werk te kunnen doen of beslissingen te kunnen nemen. De huidige technologische hulpmiddelen bieden daar mogelijkheden genoeg voor. Geef de werknemers deze ruimte en vertrouw erop dat ze ook bij fysieke afwezigheid hun werk goed zullen uitvoeren.
• Focus op het aanleren en ontwikkelen van vaardigheden en soft skills. Hiervoor kijkt de werknemer vooral naar zijn leidinggevende. Die moet het goede voorbeeld geven en de werknemer hierin ondersteunen.