Perfectionisme in goede banen lijden

10-02-2022

Oog voor detail: daar is niks mis mee. Streven naar perfectie kan echter ook tegen iemand werken. Een perfectionist is namelijk zeer kritisch op zichzelf (of collega’s), eist veel van zichzelf en ervaart mogelijk zelfs stress. Waarom altijd een tien, als een acht of negen in de meeste gevallen helemaal prima is? Met de handvatten in dit artikel is perfectionisme in goede banen te leiden.

Overdrijven is een vak

Een perfectionist heeft wat weg van een controlfreak. De drang om alles onder controle te hebben, kan behoorlijk tegenwerken. Wat begint als een leuke klus, wordt ineens een enorm project waarvan alles tot in de kleinste details moet kloppen. Dat levert meestal vertraging op, maar ook onnodige voorzichtigheid of zelfs faalangst. Natuurlijk is het goed om bijvoorbeeld bij de afronding van een document uitgebreid de spelling te controleren en de opmaak te regelen. Overdrijven is echter ook een vak; men kan vaak best een tandje terugschakelen. Iedereen maakt wel eens een foutje. Mocht er in het uiteindelijke document toch nog een verkeerd uitgelijnde alinea staan: het is niet einde van de wereld. Daarnaast kan men van fouten leren: de volgende keer boekt men een beter resultaat.

Vertrouw op eigen kunnen

In plaats van steeds opnieuw een document door te nemen – élke keer als er nog wat verandert – moet men op een bepaald moment ook vertrouwen op de eigen kennis en ervaring. De tijd en moeite die men in een opdracht steekt, staat zelden in verhouding tot wat men uiteindelijk als doel of resultaat wil bereiken. Als een perfectionist zich hiervan bewust is en daar ook af en toe eens bij stilstaat, is diegene eigenlijk al een eind op de goede weg.

Omgaan met ongewenst perfectionisme

Een gezonde dosis perfectionisme kan geen kwaad. Een al te sterke controledrang werkt juist averechts. De volgende tips kunnen helpen om ongewenst perfectionisme te voorkomen:

• Overleg met collega’s en leidinggevenden en vraag om feedback.
• Beschouw ‘oog voor detail’ als een goede eigenschap, maar leg de lat niet altijd superhoog, in elk geval niet hoger dan wordt verwacht.
• Ga niet áltijd op álle kritiekpunten en opmerkingen in. Bepaal wat wel of niet relevant is voor het doel of eindresultaat.
• Trek niet te veel verantwoordelijkheden van anderen naar uzelf toe. Leer ook ‘nee’ zeggen.
• Neem af en toe afstand van een taak: voor het overzicht én om te bepalen hoeveel tijd het (nog) kost.
• Vink taken af. Op die manier kan men deze loslaten en naar een afronding toewerken.