Samenstellen van een tijdelijk team

11-02-2021

Tijdelijke projecten komen in elke organisatie voor. Meestal kunt u voor deze projecten wel zelf de leden kiezen. Maar hoe stelt u zo’n tijdelijk team samen? Uit onderzoek blijkt dat een goed presterend team uit maar liefst negen verschillende rollen bestaat.

Taken en doelen

Hoe beter de benodigde deskundigheid in kaart is gebracht, hoe beter u in staat bent om te bepalen wie voor welke taken de meeste deskundigheid heeft. Om een tijdelijk team samen te stellen, is het belangrijk de doelen, de resultaten en de daaruit voortvloeiende taken concreet op een rijtje te hebben.

De negen teamrollen

Ook inzicht in talenten en het optimaal inzetten ervan, is essentieel voor een succesvol team. Volgens de Britse wetenschapper Meredith Belbin, bekend van zijn onderzoek naar effectiviteit van managementteams, zijn er verschillende teamrollen nodig om een team succesvol te laten functioneren. Een teamrol zegt veel over de stijl van samenwerken van een teamlid en komt voort uit de persoonlijkheid van het individu. Dit zijn de negen teamrollen:

De bedrijfsman: de praktische figuur en organisator van het team. Hij is nuchter, ordelijk en taakgericht, maar gaat te snel tot actie en ziet vaak niet het voordeel van vernieuwing.
De brononderzoeker: de vrolijke, extraverte netwerker van het team. Zijn valkuilen zijn dat hij snel afgeleid is en geen afmaker is. Hierdoor kan hij nonchalant overkomen.
De plant: de creatieve denker van het team, introvert en origineel. Maar hij blijft maar denken, blijft op zoek gaan naar de juiste oplossing en kan daardoor ‘het doen’ uitstellen.
De monitor: hij is verstandig, bedachtzaam en kritisch, maar blijft doorredeneren, waardoor hij het contact met de rest van het team en soms met de werkelijkheid kwijt kan raken.
De vormer: hij is gedreven, gepassioneerd en wilskrachtig. Maar hij kan in zijn behoefte aan competitie over anderen heen walsen.
De voorzitter: de natuurlijke coördinator van het team die de procedure aangeeft, bedoelingen verheldert en samenvat wat iedereen wil. Hij kan echter licht manipulatief zijn om zijn doelen te bereiken en heeft vaak de neiging veel en te makkelijk te delegeren.
De zorgdrager: hij bezit het talent om voortdurend aan te voelen wat er fout en mis kan gaan. Hij ziet daarom te veel beren op de weg en kan zich zo veel zorgen maken dat het de rest van het team ontmoedigt. Door zijn behoefte aan controle heeft hij moeite met delegeren.
De groepswerker: hij is behulpzaam, meegaand en sterk gericht op het creëren van sfeer en een gevoel van saamhorigheid. Maar hij heeft wel de neiging om conflicten uit de weg te gaan, spanningen weg te praten of te lachen en weg te lopen voor confrontaties.
De specialist: de stille eenling die zich in een team eigenlijk niet thuis voelt. Hij heeft moeite met sociale contacten. Het is voor hem daarom lastig te begrijpen dat er voor het oplossen van sommige problemen meerdere mensen nodig zijn.

De negen teamrollen vullen elkaar aan en versterken elkaar, maar ze kunnen ook – afhankelijk van de ontwikkelingsfase van de groep – tegenstrijdig zijn en rivaliseren. Ontbrekende teamrollen zijn een risico in de samenwerking en dus voor de effectiviteit van het team. Het is dus belangrijk om de eigenschappen van ontbrekende teamrollen op een andere manier op te vangen. Plan bijvoorbeeld een extra kwaliteitscheck in als de zorgdrager niet vertegenwoordigd is of stel een gedetailleerd communicatieplan op als een brononderzoeker ontbreekt.