Meer vrijheid zorgt voor meer motivatie

20-02-2020

Net als organisaties willen ook werknemers keuzevrijheid hebben. Daar past een individueel keuzebudget (IKB) perfect bij. In zo’n keuzebudget kunnen werknemers voor een deel zelf beslissen van welke arbeidsvoorwaarden zij gebruikmaken. Dat deel mogen zij dan in de vorm van een geldbedrag naar eigen keuze besteden. De regie ligt bij de werknemer, maar de verantwoordelijkheid voor de juiste uitvoering ligt bij uw organisatie!

Doelen voor een persoonlijk keuzebudget

Werknemers die meer vrijheid krijgen, zijn over het algemeen gemotiveerder. Steeds meer organisaties werken dan ook met een IKB. Zo’n persoonlijk keuzebudget (PKB) biedt de werknemer de mogelijkheid om een deel van zijn arbeidsvoorwaarden naar eigen wens in te richten. Hij kan zijn individuele budget voor verschillende doelen inzetten:

• Verlof: veel werknemers gebruiken (een deel van) hun IKB om verlof aan te kopen. Ze gebruiken dat bijvoorbeeld om mantelzorg te verlenen, vrijwilligerswerk te gaan doen, op hun kleinkinderen te passen of voor (bij- of om)scholing.
• Geld: hebben werknemers geen behoefte aan extra verlof, dan kunnen zij hun hele IKB laten uitbetalen. Ze hebben dan in december een extra uitbetaling of tussendoor één of meerdere kleine. Zo kunnen ze in augustus bijvoorbeeld het collegegeld van hun kinderen of zichzelf betalen, of hun huis opknappen.
• Combinatie: voor veel doelen geldt dat werknemers er zowel tijd als geld voor nodig hebben. Bijvoorbeeld voor een verbouwing, maar ook voor een wereldreis of een studie. Ze kunnen met het IKB zelf de optimale verdeling tussen extra vakantie en extra geld maken.
• Uitruilen: de werknemer kan een deel van zijn (belaste) IKB ruilen voor onbelaste vergoedingen, zoals een nog niet benutte reiskostenvergoeding of een onbelaste studiekostenvergoeding. Zo houdt hij netto meer geld over en betaalt u minder werkgeverslasten.

Aandachtspunten bij invoering IKB

Wil uw organisatie een IKB invoeren? Houd dan rekening met een behoorlijke administratieve lastenverzwaring. De salarisadministratie moet immers per werknemer gaan bijhouden hoeveel IKB hij maandelijks opbouwt en welk deel van zijn budget hij al opgenomen heeft. Die opnames moet de salarisadministratie bovendien op de juiste manier verwerken. Er bestaan geautomatiseerde systemen, maar die zijn niet gratis. Daarnaast moet u bij de invoering van een IKB belangrijke keuze maken:

• Bouwen werknemers in de loop van het kalenderjaar budget op?
• Kent uw organisatie aan het begin van het jaar al het hele jaarbudget toe?

Bij de geleidelijke opbouw heeft de werknemer pas laat in het jaar een flink bedrag te besteden. Kent u in één keer alles toe, dan komt uw organisatie mogelijk in de knel als een werknemer na een paar maanden uit dienst gaat en zijn hele IKB al opgemaakt heeft. Leg in ieder geval schriftelijk vast wat er gebeurt met het IKB-overschot of -tekort als hij uit dienst treedt!