Talenten benutten door nieuw gedrag aan te leren
15-11-2018
Talenten uiten zich in gedrag. Voor het ontwikkelen van effectief gedrag moet een werknemer vaak eerst nieuw gedrag aanleren. Hoe leren werknemers nieuw gedrag? Gedrag berust sterk op routines die werknemers in het verleden hebben aangeleerd en nu op de automatische piloot doen. Omdat gedrag gedeeltelijk onbewust is, is het moeilijk te veranderen. Maar als een werknemer tot de ontdekking komt dat zijn standaardgedrag niet langer voldoet, is het verstandig om te streven naar gedragsverandering. Op die manier haalt hij immers meer uit de talenten waarover hij beschikt. Voor het aan- en afleren van gedrag zijn er drie kernelementen:
- modeling;
- operante conditionering;
- shaping.
Bekrachtiging is belangrijk
Bij modeling leert men door anderen te observeren en te imiteren. Bij operante conditionering versterkt beloning bepaald gedrag en zwakt straf bepaald gedrag af. Shaping is het geleidelijk maar systematisch omvormen van gedrag. Een werknemer gaat telkens
net iets andere deelgedragingen vertonen. De consequenties hiervan, de bekrachtiging van het gedrag, leiden tot het versterken of uitdoven van het gedrag. Die moeten wel snel volgen op het gedrag. Hoe meer tijd verstrijkt, hoe minder doeltreffend
de beloning of straf. De werknemer moet de bekrachtiging bovendien zien als het resultaat van zijn eigen gedrag, het dus aan zijn eigen handelen toeschrijven.
Als een coach of leidinggevende actief het gedrag wil beïnvloeden, moet hij weten dat dat gedrag een specifieke combinatie is van kennis, vaardigheden en werkhouding. Gedrag ontwikkelt zich ook in die volgorde: eerst moet iemand kennis hebben, dan
de vaardigheden en de juiste houding.
Volgorde gedragsontwikkeling
De ontwikkeling van gedrag moet zich in elk geval op een van deze drie aspecten richten, afhankelijk van waar de verbetermogelijkheid zit. Stel dat een manager moeite heeft met negatieve feedback geven. Dit kan komen doordat hij niet over de juiste kennis beschikt. Als hij meer leert welk gedrag effectief is bij het geven van feedback, kan hij zijn vaardigheden oefenen en beoordelen. Belangrijk is dat de manager dan ervaart wat het effect is van zijn handelen. Tot slot moet de manager zijn houding erop aanpassen. Wat kan helpen om dit nieuwe gedrag te implementeren, zijn dagelijkse bekrachtigers, zoals een leidinggevende die de nieuwe aanpak complimenteert.
